Küresel tahvil piyasalarında görülen satışlar ve sert değer kayıpları ekim ayının ilk haftasında da devam etti ve bunun sonucunda faiz hadlerindeki aralıksız yükseliş serisi 6.aya taşınmış oldu. Mayıs ayının başından beri devam eden satışlarla ABD 10 yıllık tahvil faizi 3.4%’den 4.7%’ye , Almanya 10 yıllık tahvil faizi 2.3%’den 3.0% seviyesine ve İngiltere 10 yıllık tahvil faizi ise 3.7%’den 4.7%’ye yükseldi. Tahvillerdeki bu değer kayıplarının arkasında enflasyon beklentilerinde yükseliş ve sıkı para politikasının daha uzun bir süre devam edeceği beklentilerinin etkili olduğunu söyleyebiliriz. Büyük merkez bankalarının parasal sıkılaşma uygulamalarına rağmen şu ana kadar ekonomilerde beklenen soğumanın gelmemesi ve özellikle ABD ekonomisinin faiz artışlarına karşı dirençli görünmesi tahvil piyasalarında verim eğrisinin uzun vadeli bölümünde faiz oranlarının yükselmesinde önemli faktörlerden biri oldu. Faiz hadlerindeki yükseliş sadece nominal bazda değil reel olarak da gerçekleşti ve ABD 10 yıllık reel faiz 2007’den beri en yüksek seviye olan 2.4% düzeyini gördü.
Reel faiz hadlerindeki yükseliş reel ekonomide tasarrufları teşvik edip harcama tarafında talebin ertelenmesini öne çıkarabilir ki ABD’de de yukarıdaki grafikten de görüleceği üzere 10 yıllık reel faizin pozitif bölgeye geçip yükselişini güçlendirdiği 2.çeyrek itibariyle imalat PMI gibi öncü ekonomik göstergeler yavaşlama ve ekonomide soğuma sinyalleri vermeye başladı. Reel faizlerin son olarak bu seviyelerde görüldüğü 2007 yılından sonra konut piyasasındaki çöküşün etkisi ile ABD ekonomisi derin bir resesyona sürüklenmişti. Dolayısıyla reel faizlerin mevcut düzeyini koruması ekonomide soğumayı belli bir gecikme ile gündeme getirebilir. Diğer yandan finansal piyasalarda da Dolar pozitif, hisse senedi ve emtia negatif fiyatlama sürebilir. Ancak fiyatlama açısından bu temanın korunmasının en önemli koşulu tahvil faizlerinin ve dolayısıyla reel faiz hadlerinin en azından bu seviyelerini koruması olacaktır.
Ancak son dönemde enflasyon beklentileri ve dolayısıyla faiz hadleri için kritik olan petrol piyasasında ekonomilerde durgunluk ve yavaşlama endişeleri ile sert satış yaşandı. Fakat petroldeki sert geri çekilmenin henüz tahvil piyasasına etkisi çok fazla olmadı. Geçtiğimiz yıllarda oldukça yüksek seyreden Brent-ABD 10 yıllık tahvil faizi arasındaki pozitif korelasyon bu yıl azalmaya başladı.
Brent petrolde görülen düşüşün devam etmesi durumunda bir noktadan sonra enflasyon beklentileri yavaşlama kaydedeceği için küresel tahvillerde satış baskısı azalabilir. Son dönemde Brent-ABD 10 yıllık arasında geçmişte pozitif olan korelasyonun yani aynı yönlü ilişkinin son dönemde tekrar sıfıra yaklaşması geçici bir durum olarak görülebilir. Bu nedenle riskli varlıklar üzerinde devam eden baskının yerini rahatlamaya bırakması açısından petrol piyasası yakından takip edilmelidir.
Yukarıdaki grafikte MSCI Dünya Endeksi toplam piyasa değeri ile ABD 10 yıllık reel faizi karşılaştırılıyor. Reel faizin negatif olduğu 2020-2021 yıllarında küresel hisse senedi piyasaları ralli yapıp, MSCI Dünya Endeksi piyasa değeri 60 Trilyon Doları aşarken, para politikalarının sıkılaşmaya başlaması ve 10 yıllık reel faizin pozitif bölgeye tırmanması ile beraber son durumda 54 Trilyon Doların altına geriledi. Yani küresel borsaların toplam piyasa değeri tarihi zirveden (market capitalization) 10% gerilemiş durumda. Bu eğilimin tersine dönmesi için reel faizlerde yükseliş trendinin yerini yatay bir seyir ya da düşüşe bırakması küresel hisse senedi piyasaları için iyi haber olacaktır.
