Borsa, hisse senedi ya da devlet tahvili gibi menkul kıymetler, döviz, emtialar, vadeli işlemler, opsiyon sözleşmelerinin işlem gördüğü ve halka arz edildiği, aynı zamanda bu ürünlerin alım ve satım işleminin güvenle yapıldığı organize piyasalara denir. Ülkemizin organize borsası ise Borsa İstanbul’dur.
Borsa ile uğraşan kişilerin karşılarına günlük hayatta duymaya alışkın olmadığı terimler çıkar. Bu terimlerin başında borsa endeksi gelir. Borsa ile ilgilenen kişilerin zihninde borsa endeksi ile ilgili çeşitli soru işaretleri bulunur.
Bu yazımızda sizler için Borsa Endeksi nedir , ne işe yarar ve borsa endeksi nasıl hesaplanır sorularına cevap vereceğiz. Ayrıca yine borsa endeksi ile ilgili olan BIST 100 ve BIST endekslerinden bahsedeceğiz.
Borsa Endeksi Nedir? Ne İşe Yarar?
Endeks; birçok değişken setinin hareketlerindeki değişimlerin oransal bir şekilde ölçülmesini sağlayan, ölçümü yapılan değişkenlerin yüzdesel değişimlerinin belli dönemler içerisinde kıyaslamasına imkân tanıyan istatiksel göstergeler olarak ifade edilebilir. Endeks rakamları ile ilgili herhangi bir ölçü birimi yoktur. Bu durum endeks verilerinin birbirlerinden farklı verilerin analiz edilmesini ve yorumlanmasına imkân sağlar. Borsa açısından değerlendirildiğinde, endeks rakamları oldukça işlevseldir ve kullanımları yaygındır.
Ülkemizde önemli borsa endeksleri BIST 100, BIST 50, BIST 30 ve BIST Bankacılık endeksleridir. Dünya çapında işlem hacmi en yüksek olan borsa endeksleri ise Dow Jones 30, Nasdaq 100 ve DAX 30 gibi endekslerdir.
Borsa endeksleri ülke ekonomisi açısından bir gösterge niteliği taşımaktadır. Diğer bir ifadeyle bir ülkenin borsa endeksleri incelenerek ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum ve o ülkenin gelecekteki ekonomik durumu hakkında fikir edinilebilir. Yatırımcı gözünden değerlendirildiğinde borsa endekslerinin analizi ile yatırımcı, yatırım yapacağı hisse senedi hakkında fikir sahibi olabilir.
Borsa Endeksi Nasıl Hesaplanır?
Borsa endeksi hesaplama işlemi yapılırken borsa endekslerinin içlerinde bulunan hisselerin ağırlığı baz alınır. Örnek verecek olursak; Dow Jones 30 endeks içerisinde aktif 30 adet hisse senedi bulunur. Bu hisselerden bazıları Goldman Sachs, Microsoft ve Pfizer şeklindendir. Hisseler belirli periyotlar ile revize edilir. Ayrıca endeksler içerisinde bulunan hisseler üzerinde endeksten çıkarmak, eklemek gibi çeşitli işlemler uygulanabilir.
Borsa endeksi hesaplamak için iki analiz türünden yararlanılabilir. Bu analizler temel analiz ve teknik analiz türleridir. Bir hisse senedinin belli piyasa koşulları içerisinde gerçek değerine en yakın şekilde hesaplanmasına temel analiz türü denir. Bu analiz türünün en önemli özelliği, hisse senetlerine ait bilgilerin detaylı bir şekilde araştırılması, verilerin toplanması, analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır. Temel analizlerde yapılan işlemlere göre geleceğe dair tahminler yapılabilir.
Hisse senetlerinin geçmiş fiyat hareketlerinin incelenmesi, ortaya çıkan hisse senedinin gelecekteki değerinin hesaplanması ise teknik analiz kapsamında değerlendirilir. Teknik analiz kapsamında, geçmişe yönelik fiyat hareketleri analiz edilerek, hisse senetlerinin fiyatlarına ilişkin çıkarımlarda yapılır. Buradaki temel amaç gelecekteki fiyat hareketlerinin tutturulmasıdır. Teknik analiz kapsamında yatırımlar bu çerçevede belirlenir.
Borsa endeksi nasıl hesaplanır sorusunun cevabını sizlere aktardık. BİST endeksleri hakkında merak ettiklerinizi öğrenmek için okumaya devam ediniz.
Bist 100 Nedir? BIST Endeksleri Nelerdir?
Bist, Borsa İstanbul’un kısaltmasıdır. Bist 100 ise Borsa İstanbul’da işlem gören piyasa ve işlem hacmi açısından en yüksek 100 hisse senedinin performansını ölçmek için kullanılan temel bir göstergedir. Türk borsasının göstergesi olarak da kabul edilen BIST 100 endeksinin işlem kodu XU100’dür.
Borsa İstanbul’da işlem görmekte olan paylar yılda 4 kez gözden geçirilerek BIST 100 endeksinde yer alacak olan hisseler belirlenir. BIST 100 endeksinde yer alan şirket hisse senetleri sadece A ve B grubuna ait hisselerdir. C ve D grubunda olan hisselerin BIST 100’e dahil edilmemesinin sebebi ise A ve B grubundakilere nazaran daha fazla risk barındırmasıdır.
BIST 100 Endeksi Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül ve Ekim-Aralık olmak üzere 3 ayda bir yani senede 4 kere yeniden belirlenmektedir.
Bu yazımızda sizler için Borsa Endeksi nedir , ne işe yarar ve borsa endeksi nasıl hesaplanır sorularına cevap verdik. Ayrıca yine borsa endeksi ile ilgili olan Bist 100 ve BIST endekslerinden bahsettik.
